Królestwo niderlandów

Królestwo Niderlandów (Niderlandy/Holandia) jest monarchią konstytucyjną. To państwo położone w Europie Zachodniej nad Morzem Północnym i w południowej części Ameryki Północnej (Karaiby). Część zamorska składa się z: Aruby, Curaçao i Sint Maarten oraz trzech gmin zamorskich: Bonaire, Saba i Sint Eustatius. Jest członkiem Unii Europejskiej (UE), ONZ i NATO.

 Stolicą kraju jest AMSTERDAM.

 Powierzchnia – 41 526 km², co odpowiada 1/8 powierzchni Polski. Rozciągłość południkowa wynosi 330 km, a równoleżnikowa 270 km.

 Linia brzegowa obecnie wynosi 750 km, wraz z wyspami ponad 1000 km, ale ulega ciągłemu skracaniu w wyniku prac hydrotechnicznych.

 Królestwo Niderlandów graniczy z następującymi państwami:

•    Belgia – 450 km

•   Niemcy – 577 km

•   Francja – na wyspie Sint Maarten w alchipelagu Małych Antyli.

 Królestwo Niderlandów  podzielone jest na 12 prowincji, które dzielą się z kolei na 388 gmin oraz na trzy gminy specjalne położone na Karaibach.

 W Królestwie Niderlandów nie ma obecnie miast o wielkości 1 mln mieszkańców lub większych. Cztery największe miasta (Amsterdam, Rotterdam, Haga i Utrecht) wraz z otaczającymi je terenami i mniejszymi miastami oraz wsiami, tworzą aglomerację o nazwie Randstad, z rolniczym „zielonym sercem” (het Groene Hart) pośrodku. Ludność tej konurbacji stanowi ponad 40% populacji Niderlandów.

 W II połowie marca 2016 r. Królestwo Niderlandów osiągnęło poziom 17 mln obywateli, w tym 80% rdzennych Holendrów. Należy do najgęściej zaludnionych państw świata z liczbą 504 osób na 1 km² . Miastem z największą gęstością zaludnienia jest w Niderlandach obecnie Haga, gdzie na każdym kilometrze kwadratowym mieszka aż 6.344 ludzi. Najwięcej przestrzeni mają dla siebie mieszkańcy gmin Schiermonnikoog i Vlieland, gdzie gęstość zaludnienia jest niższa niż 30 osób na 1 km².

 Królestwo Niderlandów leży w dorzeczu trzech rzek: Renu, Mozy i Skaldy, tym samym należy do zlewiska Oceanu Atlantyckiego (Morze Północne). Poza nimi wymienić można 3 mniejsze rzeki: Ijssel, Waal i Amstel. Długą tradycję (od VIII wieku) ma tu osuszanie terenów nadmorskich, jezior i zatok, poprzez tworzenie polderów. W 1932 roku powstał zbiornik IJsselmeer. Udało się to dzięki odcięciu tamą “Afsluitdijk” zatoki Zuiderzee od Morza Północnego. W latach 1958–1986  zrealizowano wielki Plan Delta (odgrodzenie tamami, groblami wyposażonymi w śluzy, ujść Renu, Mozy i Skaldy Wsch. od Morza Północnego). Celem tego gigantycznego przedsięwzięcia była ochrona wybrzeży Zelandii (po tragicznej powodzi w 1953 r.).  W wyniku osuszania powierzchnia kraju zwiększyła się  o ponad 25%. Ważne szlaki komunikacyjne stanowią kanały śródlądowe (długość ok. 5 tys. km) m.in. Księżniczki Małgorzaty, Overijssel i Amsterdam-Ren.

 Niderlandy leżą w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego, morskiego. Ta strefa charakteryzuje się względnie chłodnym latem i stosunkowo łagodnymi temperaturami w zimie. Na ogół im dalej na południe, tym wyższa temperatura. Różnice między południową a północną i wschodnią częścią kraju to kilka stopni w skali roku. Osobny wpływ na warunki pogodowe mają wiatry wiejące w przeważającej części z zachodu, od Morza Północnego. Sprawiają one, że w prowincjach nadmorskich zima jest cieplejsza, a lato chłodniejsze niż w prowincjach wschodnich, gdzie zaznaczają się wpływy nieco surowszego klimatu Europy Środkowej.

 Na czele państwa stoi monarcha (od 2013 roku król Willem-Alexander; poprzednio – królową była jego matka, Beatrix). Król pełni na zewnątrz funkcje reprezentacyjne, a w kraju m.in. co roku wygłasza orędzie, przedstawiając główne cele i zamierzenia rządu na najbliższy rok. Ma również prawo do mianowania szefa rządu – premiera. Premier kieruje polityką wewnętrzną i zagraniczną państwa. Władzą ustawodawczą jest dwuizbowy parlament – Stany Generalne (Staten-Generaal) oraz tzw. izba niższa (Tweede Kamer). Senat (Eerste Kamer) pełni funkcję reprezentacyjną i ewentualnie może opóźniać wejście w życie ważnych ustaw.

 Językiem urzędowym w Królestwie Niderlandów jest język niderlandzki, a we Fryzji – także  język fryzyjski. Ocenia się, że 90% Holendrów zna angielski, ok. 60% również niemiecki a 25%  – francuski. W Europie język niderlandzki jest używany przez około 22 miliony ludzi. Jest on językiem urzędowym w Belgii, Surinamu, Antyli Holenderskich i Aruby. Z tego języka wywodzi się także używany przez 60% białych (ok. 6 milionów ludzi) w RPA (a ponadto również w Namibii) język afrikaans. Różnice między afrikaans a niderlandzkim dotyczą głównie wymowy, pisowni i pewnej części słownictwa. Holendrzy kultywują rodzime dialekty. Określa się je mianem lingua communis. Przykładowo takim właśnie dialektem jest dialekt limburski, pretendujący do uzyskania miana holenderskiego języka urzędowego, obok niderlandzkiego i fryzyjskiego (posługuje się nim ponad 1,5 mln obywateli na terenie Belgii i Holandii oraz 0,5 mln w Niemczech).

 Najważniejszymi religiami w Królestwie Niderlandów są chrześcijaństwo: katolicyzm – 24,7% i protestantyzm – 10,8% oraz islam – 5-6%. Dwoma największymi kościołami w Niderlandach są Kościół rzymskokatolicki i Kościół Protestancki (PKN). Ponad połowa Holendrów formalnie nie należy do żadnej wspólnoty religijnej. Szacuje się, że jedynie 20% mieszkańców Holandii co najmniej raz w roku odwiedza jakąś świątynię w celach religijnych, przy czym zaledwie 8–9% katolików i 5–6% protestantów czyni to regularnie. W Holandii znaczna część świątyń katolickich i protestanckich pełni inne funkcje niż sakralne: są wśród nich muzea, biblioteki, galerie sztuki, dyskoteki, parking dla rowerów itd. 

 Polska, używana powszechnie, nazwa państwa – Holandia – jest nieprecyzyjna, gdyż Holandia Północna i Holandia Południowa to tylko dwie z dwunastu jego prowincji. Rzeczpospolita Polska w 1996 roku uznała oficjalną nazwę państwa jako „Królestwo Niderlandów”, pozostawiając jednocześnie potoczną nazwę geograficzną „Holandia” (i formy pochodne, na przykład „Holender”, „holenderski”). Często też posługujemy się uproszczoną i wygodną nazwą historyczną – „Niderlandy”.  

Różne: 

•     skłonność Holendrów do załatwiania spraw poprzez negocjacje i osiąganie kompromisów nosi nazwę „model polderowy” (poldermodel);
•    osoby często odwiedzające Niderlandy pisza, że lepiej nie wybierać się tam w listopadzie z uwagi na intensywne deszcze oraz w lutym, gdy dominuje zimny przenikliwy wiatr;
•    wydaje się, że rowerzyści mają najwięcej praw na ulicach i drogach; piesi i kierowcy muszą bardzo uważać;
•   popularne stereotypy dot. Królestwa Niderlandów: sery, poldery, rowery, drewniane saboty, wiatraki i powszechna tolerancja; są też inne stereotypy, ale niech każdy jednak pozna ten kraj osobiście i sam zobaczy jak tam jest …

Źródło danych: Wikipedia oraz informacje własne.

Rodzina królewskaKról Willem-Aleksander z żoną Maximą i córkami: Amalią, Arianą i Alexią.